ماهیت و ویژگی های عالم برزخ در روایات ائمه معصومین(علیهم السلام)

چکیده عالم برزخ و مثال یکی از مسائل مهم فلسفی، عرفانی وکلامی است که از دور زمان تا بحال مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.به علت روحانی بودن وتجرد از ماده ، شبیه عالم مجردات محض وبه خاطر دارا بودن بعضی از آثار ماده (مانند شکل و مقدار) شبیه عالم مادّیات محض است.این عالم دارای دو نوع نزولی و صعودی است،برزخ نزولی برزخی است که در سیر نزول وجود، بین عالم مجردات وعالم مادیات قرار گرفته است وبرزخ صعودی برزخی است که در سیر صعودی وجود، بین عالم ماده وعالم مجردات قرار می گیرد. و روایات متعددی بر وجود هر دو نوع برزخ(صعودی و نزولی) دلالت دارند. در لسان روایات از برزخ صعودی به عالم قبر تعبیر شده که همهانسانها بعد ازمرگ به آنجا منتقل می شوند، البته نه قبر فیزیکی ومادّی، بلکه عالم قبری که در آن،سوال و ثواب وعقاب واقع می شود، و برای هر شخصی در اثر اعتقادات واعمالش به باغی از باغهای بهشت ویا گودالی از گودالهای جهنّم تبدیل می شود. عالم برزخ صعودی دارای ویژگیهایی است،از جمله اینکه، ملکوتِ عالم مادّی محسوب شده وبه آن احاطه دارد، و از زمان مرگ آغاز شده وتاروزقیامت و برانگیخته شدن ،ادامه خواهد داشت.وارواح انسانها در آن با بدن مثالی و برزخی به سر می برند، بدن مثالیی که از بدن مادّی ودنیوی لطیف تر ولی شبیه به آن است. در این عالم، به ارواح انسانها به تناسب اعمالی که در دنیا انجام داده اند, اجازه داده می شود, با دیگر برزخیان ارتباط برقرارکرده و به خویشاوندان خود، در عالم برزخ ودرعالم دنیا سر زده واز احوالات آنها با خبر شوند.از دیگر ویژگی های این عالم این است که ،ارواح انسان های کامل توان تأثیرو تصرف در عالم طبیعت را دارند. واین قدرت و قوّت ارواح دراثر قوّت اعتقادات و اعمال شخص است.وارواح انسانها در این عالم همچنان به سیر تکاملی خود ادامه می دهند، البته تکامل عملی ،به این معنی که، انسان با انجام کاری ,به کمال برتر عملی برسد،در آنجا امکان ندارد، ولی تکامل علمی، از حیث معرفت زایی به این معنی که علم و معرفت انسان نسبت به خداوند وبسیاری ازمعارف دینی افزایش یابد، درآن امکان پذیر است